donderdag 29 augustus 2013

Vogelnestje (ei in vegetarisch gehackt)


Ik vond het altijd leuk om ei in gehakt te maken. Omdat ik geen varken en koe meer wil eten ga ik het eens maken van het vegetarische gehackt van de Vegetarische Slager.
Het recept is hetzelfde als deze met vlees.
Ik had één pakje gehackt in huis, dat is te weinig om twee vogelnestjes van te maken, de eieren worden dan niet goed bedekt, dus maakte ik er een grote bal van met 1 ei erin.

250 g rauw Gehackt
1 gekookt ei, gepeld
1 rauw ei
kruiden, fijngesneden knoflookteentje, peper en zout
olijfolie

Meng kruiden naar eigen smaak en het rauwe ei door het gehackt. 
Vorm een bal, stop het gekookte ei erin en vouw het gehackt er om heen. Strijk met vochtige handen de naadjes dicht.
Verhit wat olijfolie, braad de bal rondom bruin, doe hem in een ovenschaaltje en bak hem nog een kwartiertje in de oven op 180 °C.

Deze smaakt eigenlijk veel beter dan van dierlijk gehakt, en ruikt ook beter.
We aten er snijboontjes bij, een tomatensaus gemaakt van de eigen geteelde tomaten en een gepofte aardappel.



dinsdag 27 augustus 2013

Rozebotteljam (2)


Van de rozebottels (ik blijf de tussen-n stug negeren) die we zondag geplukt hebben maak ik jam.
Dat is pas monnikenwerk!

schoongemaakte en gehalverde rozebottels (ik had ongeveer vuil drie kilo bottels)
100 g duindoornbesjes
2 appels in kleine stukjes
1250 g rietsuiker
2,5 zakje Marmello

Ik snij de kroontjes eraf en halveer ze om binnenin te kijken, laat ze even liggen en kijk of er iets beweeglijke omhoog komt. Behalve de gigantische hoeveelheid pitten zat er in hooguit vijf bottels ook een wurmpje. Die bottels hadden kleine gaatjes, dus als ik er meer zie van zulke, gaan ze gelijk weg.

Na een tijdje begint het jeuken, op m'n vingers en armen. Ik herinner me rotjochies van vroeger, die een kapotte rozebottel achterin je nek stopten … gek werd je van de jeuk. En krabbelen maakt het nog erger.


De pitten hoeven niet verwijderd te worden voor deze jam, want de pulp wordt nog twee keer gezeefd. De gehalveerde bottels gaan in een grote pan met zoveel water dat ze net onder staan. Langzaam aan de kook brengen. De zaadjes die boven komen drijven kunnen wel alvast verwijderd worden met een schuimspaan.
Ik voeg de duindoornbesjes en de appelstukjes toe.
Een kwartiertje koken en dan overnacht laten staan.

De volgende dag breng ik het geheel weer aan de kook, laat het geheel nog eens 10 minuten zachtjes pruttelen, dan komt het zware werk, de massa door de roerzeef draaien.


De nu verkregen gladde massa wegen, het was bijna 2200 g, ik voeg water toe tot 2,5 liter, dan nog eens door een fijne zeef drukken, zodat er geen haartjes meer inzitten.
De massa terugdoen in de omgespoelde pan, bij gedeelten de suiker en de Marmello toevoegen, dan op hoog vuur aan de kook brengen, 1 minuut flink door laten koken. Een druppel op een koud bordje laten vallen, als het direct stolt en niet meer ‘loopt’ is het goed.

De duindoornbesjes laten zich, ondanks diepgevroren, nog steeds niet makkelijk van de takjes halen. Dus vandaar dat ik maar een onsje gebruik, want het is al laat en bedtijd is al geruime tijd voorbij.
Het leek me leuk om deze combinatie te doen, bottel en duynbezie groeiden tenslotte ook naast elkaar in de duinen.

Eerst het plukken, dan het sorteren en opensnijden, het koken, door de roerzeef en tot slot in de brandschone potjes gieten. Al met al een flinke klus. Het is het waard, voor zulke lekkere, diep oranjerode supergezonde jam waar we de hele winter mee vooruit kunnen.


De eerste keer dat ik rozebotteljam maakte was vorig jaar, hier de blog.

zondag 25 augustus 2013

Rozebottel en Duindoorn


De voorraad bramenjam is weer op peil, maar het wildplukken smaakt naar meer.
Men vraagt me soms of dat wel mag en eigenlijk is het antwoord dan: Nee!
Het is lastig om eenduidige informatie te vinden. Wettelijk beschermde planten moet je van afblijven, dat is duidelijk. Sommigen beweren dat plukken in openbaar gebied wel zou mogen. Anderen dreigen gelijk dat je een fikse boete kunt verwachten. In principe is het in Nederland verboden om paddestoelen, wilde planten, vruchten en bloemen te plukken zonder toestemming van de grondeigenaar. Openbaar gebied of niet, in Nederland is elk stukje grond wel van iemand. Ik denk dat bramen en rozebottels plukken wel oogluikend wordt toegestaan.

Ik wil ook duindoornbessen, die moet je knippen want als je ze wilt plukken knijp je ze gelijk fijn en hoewel een beetje snoei de plant waarschijnlijk ten goede komt, is dat toch beschadigen. Ik ga vandaag burgerlijk ongehoorzaam zijn en met dat doel vertrekken we naar Hoek van Holland.


Hoek van Holland is de geboorteplaats van Mijn Architect. Als kind speelde hij in het Roomse Duin en de Hoekse bosjes. Het Roomse Duin heet zo omdat het tussen de begraafplaats en de St. Egbertuskerk ligt. Het is hier een prachtig natuurgebied, vol struwelen (mooi woord) en de ransuil zou hier ook voorkomen. Het is vandaag erg rustig in de Hoek omdat het nogal bewolkt is.
Bij aankomst op het station pluk ik een rozebottel om te kijken hoe ze zijn. De olijke conducteur roept dat het eigendom van de NS is. Hij vertelt dat hij zelf een kweeperenboom heeft. Als we vertellen dat we de duinen ingaan om te gaan plukken zegt hij dat alles daar van Rijkswaterstaat is. Tja, we voelen ons bijna stropers.


We plukken rozebottels in de uitlopers van het Roomse Duin en wandelen aldoende richting Pier.
Het valt ons op terwijl we plukken dat mensen raar opkijken en ik heb een aantal kinderen horen vragen: ‘Wat zijn die rode dingen?’ Iemand zei ook nog dat hij ze kende van vroeger, van naar elkaar gooien en dat ze jeukten.
Er komen steeds meer mensen naar ons toe en vragen wat we ervan gaan maken. Oudere mensen zeggen gelijk: rozebotteljam zeker, veel werk hoor.


Wel leuk al die aandacht en praatjes, maar nu trekken we ons terug in de duinen en zijn hier helemaal alleen, heerlijk rustig met zo nu en dan een fladderend koolwitje of een bont zandoogje.


Ik speur ondertussen ook naar dauwbramen, maar meer dan een handjevol vind ik niet. De vlierbessen beginnen ook al langzaam te kleuren. Dat wordt de volgende activiteit.


Plots staan we voor schitterende duindoornstruiken, de bessen zitten zo strak op elkaar dat het wel maïskolven lijken.
Met bonkend hart knip ik met mijn snoeischaar wat takjes af. De meest vervaarlijke doorns knip ik weg en dan hup de tas in, ondertussen om me heen spiedend of er niemand aankomt.
Het staat hier zo vol, dat ik van elke struik maar een paar takjes afknip, valt verder niet op, maar de adrenaline giert door m'n lijf. Want wat ik doe mag natuurlijk niet! Mijn Architect maakt lachend foto's van me.
Als ik vind dat ik genoeg heb, gaan de duindoorntakjes verstopt onder in de tas, en de rozebottels bovenop.



We lopen de boulevard op en gaan op een terras zitten, eentje die er zo gewoon mogelijk uitziet. We hebben de pest aan die stijlvolle terrassen met lounge-seats, sfeervolle palmbomen en bijbehorende prijzen. Ook geen springkussens a.u.b.
Als we hier in de Hoek zijn willen we een strandtent met patat of zo.


We treffen het, we zitten op een terras waar de wijnglazen lekker vol worden geschonken, een broodje superlekker smaakt en het is allemaal goed te doen voor onze karige beurs. De lucht breekt eindelijk open daar zitten we dan in het zonnetje, wat wil je nog meer.
Als bonus krijgen we zeven mussen op bezoek, die kruimeltjes uit de hand komen eten. Wat is het lang geleden dat ik een echte mus zag!



Tot slot wandelen we nog langs de branding terug richting pier. Heerlijk, we zijn toch allebei kustkinderen.

Met een rijke oogst en een tevreden gemoed reizen we huiswaarts. Bij thuiskomst tegen negenen blijkt dat het al bijna donker is. Hoewel ik ook erg van de herfst hou, vind ik het toch altijd een beetje jammer dat de zomer zo snel voorbij gaat.


Hier vind je de verwerking van de duindoorn.

vrijdag 23 augustus 2013

Jaarlijks terugkerend plezier: Bramenplukken

O, bramenplukken … dan komen de fijnste jeugdherinneringen weer boven.
Bromberen in het Duits, Blackberry in het Engels en Brommels in het Gronings.


Het is een mooie zonnige middag en de voorspelling is voor morgen weer bewolkt.
Dus nù gaan we bramenplukken.


Het is een flinke uitdaging, de mooiste bramen zitten altijd achter takken met gemene stekels. Maar de braam levert gelijk het medicijn, de blaadjes werken bloedstelpend.
Ook worden we geplaagd door dazen, ik trek er drie van Man's T-shirt, hij haalt er een uit m'n nek. Maar gelukkig zijn we niet gebeten.
Dit schattige kikkertje in braampaarse hand mocht ook even op de foto.


We plukken ruim drie kilo. Thuisgekomen even in een bak water met wat zout en er komen wat wurmpjes uit, maar niet veel.

De jam maak ik zoals meestal met Marmello nr. 2. en omdat de bramen minder zoet dan normaal zijn (heb ik het idee), gebruik ik iets meer suiker. Dit zijn de ingrediënten:

3 kilo bramen
1 kilo appels
1 kilo suiker
sap van 1 citroen
drieëneenhalf zakje Marmello

Ik kook het geheel in twee pannen, verder maak ik de jam net als altijd, kijk bijvoorbeeld onder label ‘bramen’ of ‘jam’.




The Song Of Blackberry Fairy

My berries cluster black and thick
For rich and poor like to pick

I'll tear your dress, and cling, and tease
and scratch your hands and arms and knees

I'll stain your fingers and your face,
And then I'll laugh at your disgrace

But when the bramble-jelly's made;
You'll find your trouble well repaid

Cicely Mary Barker

zaterdag 3 augustus 2013

Gefladder, gezweef en gezoem

Boomblauwtje
Ik dacht laat ik ook eens meedoen met het vlindertellen dit weekend. Nu zie ik op mijn dakterras niet zo vaak vlinders. Ik heb ze blijkbaar niet zoveel te bieden. Dit jaar heb ik vooral tomaten, courgettes en bonen, daar komen volgens mij geen vlinders op af. Ik hoopte nog dat de bloeiende munt een lokkertje zou blijken, maar alleen de hommels wisten hem te vinden.
Omdat ik toch wat vlinders wilde hebben voor de vlindertelling, plukte ik onderweg bloemen voor op de tuintafel, o.a. met kattestaart, koninginnekruid en vlinderstruik.
Daar kwam wel van alles op af, maar toch weinig vlinders.


Gamma-uiltje
Mijn totale score bleef dan ook hangen bij drie. Een Koolwitje, een Boomblauwtje en een Gamma-uiltje.
Vorig jaar had ik nog een Muntvlindertje en een Atalanta en dat jaar daarvoor kwam een Kolibrievlinder (Macroglossum stellatarum) m'n terras bezoeken, dat was wel spectaculair, maar hij liet zich niet fotograferen.

Muntvlinder op Dropplant, augustus 2012
Atalanta, september 2012
Ik heb wel weer veel hommels en zweefvliegen, kan ik ook uren naar kijken. En schitterende libellen. Ik weet alleen geen namen van deze beauty's.





Planten op mijn dakterras moeten sinds dit jaar nut hebben, dus voedsel voor mij of voor insecten. Barbieplanten, die dus alleen voor het mooi zijn heb ik steeds minder.
Zoals de hortensia van vorig jaar met mooie blauwpaarse bloemen. Steriele bloemen hebben wel een functie om insecten te lokken, maar ik zag er nooit wat opzitten. Tot ik opeens vanuit m'n ooghoek er iets op zag landen. Wat doet dat beest daar? Nu pas zag ik dat de hortensia piepkleine fertiele bloempjes had met inderdaad stuifmeel. Ik had ze blijkbaar nooit goed genoeg bekeken.



Onderweg zag ik gelukkig wel wat meer vlinders, maar die mochten niet meetellen. Ik zag behalve wat Koolwitjes ook een Gehakkelde aurelia, een Kleine vos en een Dagpauwoog.


Gehakkelde aurelia
Toch is het makkelijker om hommels en aanverwanten op de foto te zetten, die willen nog wel eens stil blijven zitten, zoals hier in de Heemtuin op een zonnebloem.



Ik zag hier hetzelfde aparte gedrag dat me ook op m'n dakterras was opgevallen. Hommels die bijna dood leken. Ze zaten diep in de bloem en als ik ze voorzichtig aanraakte bewoog er een pootje langzaam. Toch niet dood. Gingen ze sterven? Na een paar uur vloog hij gewoon weer weg.
Wij besloten lachend dat ze zeker stoned waren, gevalletje overdosis stuifmeel.


In de pompoenbloemen zaten ze met z'n allen zweverig te zijn. Hadden ze dat een tijdje geleden maar wat meer gedaan in mijn courgettebloemen, dan waren er misschien niet zoveel onbevruchte vruchtjes vanaf gevallen.

donderdag 1 augustus 2013

Bofkontboerin

Ik dacht dat ik niet sterk genoeg was. Jaren geleden ben ik door mijn rug gegaan toen ik een kruiwagen vol stenen probeerde op te tillen. Ik zakte direct door m'n benen en moest kruipend verdergaan.
Ik besloot nooit meer een kruiwagen te rijden. 
Een paar jaar geleden deed ik vrijwilligerswerk op een biologische tuinderij. Daar leerde ik hoe je een kruiwagen moest duwen. Maar angstig bleef ik.

Voor vandaag heb ik me opgegeven om Dafne een dagje te helpen bij de Familie Bofkont.
Toen ik vanmorgen vertrok zei Man nog: wat ga je daar dan doen, mest scheppen? Misschien zei ik, maar wie weet moet er wel een varkentje gewassen worden of een stier … ik ga er helemaal blanco naartoe.


En ja waar begin ik mee… poep scheppen en met een kruiwagen de mestvaalt oprijden.
Ik deed de kruiwagen hooguit voor de helft vol, ik dacht liever vaker lopen, dan te zwaar beladen.

Citaat van Dafne's facebook:
Want het gaat veel verder dan de rotzooi achter hun gat opruimen. Dienaar of dienares van de Bofkonten mogen zijn, betekent ook een meaculpa naar al die pechvogels, wiens dagen geteld zijn in de veehouderij. Zo kun je tenminse nog iets concreets en positiefs doen met het machteloze gevoel daarover.

Zo is het! En het ging goed. Hoewel ik normaal gesproken bijna kokhalzend een toilet uitren waar de lucht nog hangt van een voorganger, had ik nu totaal geen moeite met de varkensdrollen. Het stonk namelijk niet, het waren meestal droge keutels en moeiteloos zwiepte ik ze met een schep in de kruiwagen. Hoppa!

Vandaag zal het meer dan 33° C worden. De meeste varkens liggen rustig in het stro in hun huisjes of zoeken de modderpoel op.
Lamme Zus kan daar niet meer naar toe, liefdevol legt Dafne natte theedoeken over haar heen om af te koelen.

Ik heb hier twee keer een workshop gedaan, in september vorig jaar en in januari dit jaar, maar vandaag ervaar ik als heel bijzonder, ik heb bij wijze van spreken alle bofkonters èn Dafne voor me alleen. Het is hier bijzonder rustig (behalve dan de vakantiechartervliegtuigen die regelmatig vrij laag overvliegen), de dag lijkt hier in slowmotion voorbij te gaan.


Zelfs drollen opscheppen en de mestvaalt oprijden doe ik zonder haast, bijna meditatief. Als ik bovenop sta waait de wind verfrissend door mijn haar. Gek idee, dat je op een grote berg poep staat, die onderwijl aan de onderkant alweer in pure, heerlijk geurende, vruchtbare aarde getransformeerd is. 

Alle dieren hier hebben namen en zijn dus individuen. Als Dafne me roept om wat te drinken, en de koeien voor de toegang staan, denk ik even, wat nu? Ik ben niet bang voor deze imposante dieren, maar wat doe je als ze je klem zetten? Hier zijn geen horens afgezaagd.
Dafne heeft me uitgelegd dat het hier een vijfsterrenhotel voor de dieren is, en wij mensen zijn de dienaars. Dus wegduwen komt nicht in frage ...

Ik doe hetzelfde wat ik zou doen als dit mensen waren … ik vraag vriendelijk of ik er even bij mag … peinzend en herkauwend kijken ze me een tijdje aan, maar zijn nog niet van plan om mij door te laten, dus wacht ik gewoon tot ze vanzelf opzij gaan. Ondertussen kan ik ze eens goed bekijken, prachtig toch koeien met horens en zonder oormerken.
Het nieuwe kalfje Grietje voelt zich zo te zien al helemaal thuis.


De enige koe die niet met de kudde meeloopt is Rosamunde. Zij is een aparte en heeft heel lang gerouwd om haar vriendin Brutale Griet. In de middag gaan we Rosamunde wat appels brengen, zij staat alleen in de wei. Ik geef haar een borstelbeurt. Koeien geven precies aan waar je moet borstelen. Grijze haren vliegen in het rond, ja, koeien worden ook grijs, als ze maar de kans krijgen. Rosa is inmiddels 16 jaar!
Terwijl ik nog aan het borstelen ben loopt ze ineens weg en begint te grazen. Ik denk dat het voldoende was. Die kleine Grietje heeft wel wat veroorzaakt bij Rosamunde! Maar dat moet je maar allemaal op de website teruglezen.

We gaan ook wat fruit brengen in het Oudemannetjeshuis. Daar wonen Billie Bofkomt en Mannetje Bromsnor. Inmiddels is Miss Universe (net 11 jaar geworden) daar ook ingetrokken, zij begint ook al een oud dametje te worden.
Varkens kunnen ook dement worden of artrose krijgen. Ze zitten daar heerlijk rustig achter de geraniums, hoewel … een brutaaltje heeft die vandaag net opgegeten. 
Als de aardbeitjes op zijn begin ik Billie te aaien. Mannetje Bromsnor schuift ook dichterbij. Dat schijnt bijzonder te zijn, hij is niet zo aanrakerig, behalve dan door Dafne. Ik zit hier gewoon bij m'n doelgroep :)




Als ik over Mannetjes buik wrijf hoor ik tevreden knor geluidjes. Billie draait zich geïrriteerd weg, het lijkt of hij de aandacht niet wil delen. Het is heel stil hier en het masseren is niet alleen ontspannend voor het varken, maar ook voor mezelf. Ik droom langzaam weg.

Het was een heerlijke dag. Ik zal hierna dagen last van m'n rug hebben en drie dagen een dikke opgezwollen hete elleboog van een allergische reactie op een insectebeet … maar het is het allemaal waard. Over twee weken ga ik nog een keer en hoogstwaarschijnlijk nog wel vaker.

Het boek is trouwens ook een aanrader:


16 Augustus 2016 is Rosamunde gestorven, 19 jaar oud.